ความฝัน คือ อะไร

คนเราเข้าใจว่า “ความฝัน” เป็นภาพเงาของตนที่จะปรากฏขึ้นในอนาคต หรือเป็นภาพเงาของโลกซึ่งวันเวลาอันไม่สิ้นสุดได้สูญสลายไปแล้ว บางคนเชื่อว่าความฝันเป็นการท่องราตรีของวิญญาณหรือจิต (Spirit) ซึ่งออกจากร่างกายไปขณะหลับ ท่องเที่ยวไปยังสถานที่ต่างๆ ได้พบปะผู้คน และไปอย่างโลดโผนอย่างไรก็จะเป็นเรื่องราวความฝันเช่นนั้น วิญญาณ หรือจิตที่ท่องเที่ยวไปนี้บางทีเรียกว่า เจตภูต (เป็นชีวิตเล็ก ๆ ซ่อนอยู่ในตัวคน ลัทธิพราหมณ์คืออาตมัน ลัทธิโยคีคือกายทิพย์ Astral Body ชาวบ้านไทยว่าเป็นรูปคนหรือสัตว์เล็ก ๆ คล้ายตัวบุ้ง นิยามของกริม (--ฝรั่ง--) ว่าเป็นรูปงูตัวเล็ก ๆ เหมือนกัน ชาวฝรั่งเศสว่าเจตภูตมีรูปร่างคล้ายตัวแมลง ดู เสฐียรโกเศส ประเพณีเกี่ยวกับชีวิตการตาย สำนักพิมพ์แม่คำผาง 2531 หน้า 22-24 ) และการเชื่อเช่นนี้ทำให้ความฝันเป็นเรื่องลึกลับไป

ฟรอยด์เป็นผู้หนึ่งที่ไม่เชื่อว่าความฝันเป็นเรื่องลึกลับ แต่เป็น “ปรารถนา” ของผู้ฝัน ฝันเป็นข่าวสารที่ส่งขึ้นมาจากจิตไร้สำนึกสู่จิตสำนึกของผู้คนนั้นเอง การจะเข้าใจจิตไร้สำนึกของผู้คนได้อย่างไร หรือจะเปิดประตูดูใจว่า แต่ละคนซ่อน “ปรารถนา” อะไรไว้บ้างนั้น คำตอบของฟรอยด์ก็คือ “จงพิจารณาแรงจูงใจของคนเป็นสำคัญ” โดยให้พิจารณาแรงจูงใจที่แท้จริงของเขา แรงจูงใจที่แท้จริงของคนคือ ฝันของเขา ไม่ใช่จากถ้อยคำที่เขาบอกเลย อย่างไรก็ดี ความฝันเข้าใจยากเพราะมีหน้ากากสวมอยู่ หรือมีการปลอมแปลงด้วย ต้องถอดหน้ากากนั้นออก หรือเปิดเผยการปลอมแปลงกลบเกลื่อออกมาให้ได้ สาระต่าง ๆ จากจิตไร้สำนึกถูกส่งตรงขึ้นมาสู่ความฝันเลยทีเดียว ง่าย ๆ ไม่มีอะไรซับซ้อน…..